Szpotawość i koślawość kolan są wadami występującymi głównie u dzieci. Szpotawość kolan czasami ustępuje bez leczenia. Łagodne postacie szpotawości występują tak często u dzieci w wieku od 1. roku do 3. lat, że przyjęło się to za normę. Koślawość kolan, charakterystyczna często dla dzieci w wieku 3-5 lat, zazwyczaj zanika podczas dorastania dziecka.
Leczenie może być konieczne w przypadku silnego wystąpienia którejś z wyżej wymienionych wad lub jeśli wada utrzymuje się aż do wieku, w którym nie jest już uznawana za prawidłowość rozwojową. Jest kilka chorób, które mogą przyczynić się do szpotawości i koślawości kolan. Są to m.in.:
- niewłaściwe zrośnięcie kości po złamaniu dolnej części kości udowej lub górnej części piszczeli;
- nierównomierny wzrost części kości udowej lub kości goleniowej u dzieci;
- reumatoidalne zapalenie stawów lub choroba zwyrodnieniowa stawów;
- krzywica, choroba Pagera lub rozmięknienie kości.
Zwykle nie leczy się dzieci przed ukończeniem 10. roku życia, chyba, że wada kolan jest następstwem innej choroby. Jeśli kości nie rozwijają się prawidłowo, śrubuje się kości po jednej stronie kolana (chrząstki nasadowe), aby zatrzymać ich wzrost, a po drugiej stronie umieszcza się lekki klin, który powoduje wydłużenie kości.
Podczas leczenia dorosłych stosuje się zabieg chirurgiczny, znany jako osteotomia, albo zaleca się noszenie butów ortopedycznych pomagających w wyrównaniu długości kości.
Karolina J