Szczepionka przeciwko gruźlicy (BCG) staje się ona skuteczna dopiero po 10 tygodniach od momentu jej podania, jednak wywołana przez nią odporność trwa przez bardzo długi okres. Do immunizacji biernej stosuje się surowice. Otrzymuje się ją z krwi osób, które chorowały i wytwarzały specyficzne przeciwciała. Obecnie stosuje się surowice odpornościowe w przypadku tężca i błonicy, botulizmu i ukąszenia przez żmije, choć niekiedy używa się surowice przeciw laseczkom beztlenowcowym - przeciwróżycowa i przeciwgromkówcowa.
Podstawowa przyczyna stosowania swoistych surowic to zdolność do neutralizowania prze nich toksyn niezwiązanych z tlenami, dlatego zaleca się jak najwcześniejsze badania surowicy odpornościowej. Każda następna, niewykorzystana godzina pogarsza rokowanie. Dla organizmu surowica lecznicza jest to białko obcogatunkowe, które może być przyczyna objawów ubocznych np. wstrząsu anafilaktycznego, choroba posurowicza i odczyn w miejscu podania. Dlatego lekarz musi przeprowadzić dokładny wywiad pacjentem co do odczynników alergicznych lub surowic podawanych w przeszłości. Taką surowice otrzymują osoby narażone na tę chorobę.
Immunizacja bierna jest natychmiastową, lecz krótkotrwałą odpornością. Przeciwciała zawarte w surowicy zwalczają chorobotwórcze wirusy i bakterie tylko przez kilka tygodni. Ta forma szczepienia podawana jest w sytuacji, gdy występuje duże ryzyko zagrożenia chorobą, a nie można zastosować immunizacji aktywnej z powodu braku czasu np.: przed podróżą do kraju, w którym występuje wścieklizna, tężec czy zapalenie wątroby typu B. Występująca naturalnie bierna immunizacja to tymczasowa odporność dziecka, które zapewniają mu przeciwciała obecne we krwi i mleku matki.
Karolina J