Powierzchnia półkul mózgu jest pofałdowana (zakręty i bruzdy). Pokrywają go trzy opony: miękka, pajęczynówka i twarda oraz otacza je płyn mózgowo rdzeniowy (ochrania, amortyzuje wstrząsy). Dolna część mózgu to podstawa mózgu, w której znajdują się rdzeń przedłużony, most, konary mózgu, guz popielaty, skrzyżowanie wzrokowe i pasmo węchowe. Móżdżek i kresomózgowie przykrywają wszystkie pozostałe struktury. Dlatego w medycynie często używa się podział na: mózg (kresomózgowie z międzymózgowiem) oraz pień mózgu (śródmózgowie, móżdżek i rdzeń przedłużony).
Kresomózgowie jest odpowiedzialne za kontrolowanie czynności wyuczonych przez człowieka. Jego uszkodzenie powoduje upośledzenie umysłowe, zaburzenie odbioru wrażeń zmysłowych i czuciowych oraz utrudnienie wykonywania ruchów zamierzonych. Natomiast uszkodzenie móżdżku powoduje utratę kontroli czynności ruchowych.
Pień mózgu przewodzi impulsy do kresomózgowia oraz jest odpowiedzialny za odruchy i instynkty. Jego uszkodzenie powoduje utratę przytomności zakończoną śmiercią.
Prawie 8% tlenu pochłoniętego przez organizm zostaje zużyte przez mózg, dlatego jest on szczególnie wrażliwy na niedotlenienie. Istota szara spala od 3 do 5 razy więcej energii niż istota biała.
Monika K