Moczówka prosta jest ona spowodowana brakiem hormonu antydiuretycznego (ADH). Jest on wydzielany w podwzgórzu i magazynowany w części nerwowej przysadki. Wpływa on na komórki cewki dalszych nerek. Brak tego hormonu nie pozwala na wchłanianie zwrotne wody w tej części nefronu. Konsekwencją tych zaburzeń jest utrata zdolności zagęszczania moczu.
Dochodzi do znacznego zwiększenia wydalanej ilości moczu, tzw. wielomocz, który może sięgać nawet kilkunastu litrów na dobę. Mocz jest bezbarwny, przypomina wyglądem i wonią czystą wodę, jego gęstość względną obniża się poniżej 1,003. Występuje wzmożone pragnienie. Woda nadrabia braki przy wydalaniu. Uczucie pragnienia jest bardzo silne. Gdyby chory nie uzupełniał niedoboru wody, mogłoby dojść do odwodnienia organizmu, hipowolemii, utraty przytomności i drgawek.
Moczówka prosta powstaje najczęściej wskutek uszkodzenia śródmózgowia. W niektórych przypadkach choroba ta jest samoistna. Może być też następstwem procesów chorobowych, takich jak: guzy mózgu, urazy mózgu, stany po zapaleniu mózgu, jeżeli uszkodzą one okolice jądra nadwzrokowego oraz pęczka nadwzrokoweo - przysadkowego w śródmózgowiu. Rozpoznanie tej choroby opiera się na stwierdzeniu znacznego wielemoczu o małej gęstości względnej, który nie ustępuje po podaniu NaCl, ale normalizuje się po podaniu wazopresyny.
Leczenie moczówki prostej polega na zastąpieniu brakującego hormonu antydiuretycznego. Wazopresyna nie powoduje wzrostu ciśnienia tętniczego. Niekiedy zmniejszenie polidypsji i wielomoczu uzyskuje się za pomocą leków przeciwcukrzycowych.
Karolina J