Autyzm wczesnodziecięcy należy do zespołów psychotycznych i zalicza się go do wczesnej postaci schizofrenii dziecięcej w formie prostej, bez objawów produktywnych i progresji procesu chorobowego.
Dziecko autystyczne już od pierwszych miesięcy życia jest bardzo poważne i spokojne. Na widok matki nie uśmiecha się, nie wyciąga do niej rąk, nie domaga się jej powrotu płaczem. Dopiero na zmiany w swoim otoczeniu (np. przestawienie łóżka) reaguje silnym niepokojem i podnieceniem. Dziecko nie chce iść na spacer inną drogą niż tą, którą zwykle chodzi, nie pozwala ułożyć inaczej swoich zabawek, ma słaby kontakt słowny z domownikami, nieprawidłowo buduje zdania, mówi o sobie w drugiej osobie, odpowiada zwrotami usłyszanymi w otoczeniu. Fizycznie rozwija się dobrze, ma świetną pamięć i inteligentny wyraz twarzy. Unika patrzenia w oczy mówiącego, a przedmioty i ludzi najczęściej bada przy pomocy dotyku, smaku, węchu.
Autyzm wczesnodziecięcy należy różnicować z głuchotą, słuchoniemotą, encefalopatią, niedorozwojem umysłowym. Rokowanie zależy od wczesnego i właściwego postępowania leczniczego pod kierunkiem dziecięcego psychiatry.
20% dzieci z autyzmem udaje się włączyć w normalny tryb życia, u 20% dzieci pozostaje znaczne obniżenie funkcji poznawczych, a reszta coraz bardziej traci kontakt z otoczeniem żyjąc we własnym świecie.
Monika